Universiteiten willen banden met Israëlische instellingen niet verbreken
De Nederlandse universiteiten zijn niet van plan om de samenwerking met Israëlische instellingen stop te zetten. Dat schrijven de rectoren van de universiteiten in een open brief in Trouw. “Als de in het academische ethos verankerde waarden – waarin de mogelijkheid tot een open en academisch debat de minimale vereiste is - samenwerking met Israëlische en Palestijnse universiteiten niet in de weg staan, zien wij geen reden om die banden te heroverwegen of te verbreken”, zo valt te lezen. Minister Dijkgraaf reageert op X positief op de brief. “Ik ben blij dat de rectoren zich uitspreken voor het zorgvuldig wegen van samenwerkingsverbanden. Dat is ook één van de uitgangspunten die ik heb meegegeven bij het beoordelen van de samenwerkingsverbanden”, aldus de minister. HOP heeft geschreven over de reacties van studenten en docenten op de brief. Vorige week nam de Kamer ook een SGP-motie aan waarin het kabinet wordt opgeroepen om er bij instellingen op aan te dringen om de banden met Israëlische instellingen niet te verbreken onder druk van demonstranten.
Publicatie UNL
Artikel NOS
Reactie minister Dijkgraaf
Artikel HOP/U-Today
Ambtenaren kritisch op onderwijs- en onderzoeksplannen hoofdlijnenakkoord
De ministeries hebben in ambtelijke analyses van het coalitieakkoord diverse kritische kanttekeningen geplaatst bij de plannen op het gebied van hoger onderwijs en wetenschap. De bezuinigingen op het Fonds Onderzoek en Wetenschap zouden onder andere kunnen leiden tot minder private investeringen in relevante technologieën (zoals kwantum, kunstmatige intelligentie of halfgeleiders) en minder beschikbaar maar nodig talent. Ook wordt gewaarschuwd dat het mislopen van investeringen in onderzoek, verdere versterking van de onderzoeksinfrastructuur en in het versterken van de kwaliteit van hoger onderwijs en wetenschap negatieve gevolgen heeft voor het verdienvermogen en voor het ondernemings- en vestigingsklimaat. Er worden ook vraagtekens gezet bij diverse bezuinigingen op het gebied van hoger onderwijs, waaronder de langstudeerboete en de maatregelen om het aantal internationale studenten terug te dringen. HOP heeft over de analyses geschreven.
Ambtelijke analyses hoofdlijnenakkoord
Artikel HOP/U-Today
NWO wil meer bewustwording over mogelijke ongewenste gevolgen van onderzoek
NWO wil dat onderzoekers voortaan bij het indienen van hun onderzoeksvoorstel reflecteren op de mogelijke gevolgen van hun onderzoek, zowel gewenste als ongewenste. Dit aspect zal voortaan ook deel maken van de beoordeling van het voorstel. Ook gaat NWO kritischer kijken naar haar eigen samenwerkingen met derden. Hiervoor is een afwegingskader opgesteld om onderzoeksamenwerkingen te toetsen. De aanscherping van de randvoorwaarden voor samenwerking moet de risico’s op bijvoorbeeld greenwashing of onbedoelde dual use verkleinen.
Nieuwsbericht NWO
PVV en VVD kritisch op activisme in hoger onderwijs en wetenschap
Bij het wetgevingsoverleg over het jaarverslag en de slotwet van het ministerie van OCW verdedigde de PVV de bezuinigingen op hoger onderwijs. HOP en ScienceGuide hebben over dit debat geschreven. Volgens PVV-Kamerlid Blaauw is ‘de activistische woke-cultuur te lang dominant geweest in de collegezalen en onderwijsinstellingen’ en ging ‘politiek activisme te vaak boven wetenschappelijke integriteit’. De bezuinigingen zullen neerkomen op zo’n 970 miljoen euro. “Alleen zo biedt het de onderwijsinstellingen een mogelijkheid om hun prioriteiten te heroverwegen. Willen onze onderwijsinstellingen politiek activisme op het menu of degelijk onderwijs en degelijk onderzoek”, aldus Blaauw. VVD-Kamerlid Martens uitte haar zorgen over de ethische commissies om de kaders voor samenwerkingen met instellingen uit andere landen te herzien. “Ik vind het vreemd dat de focus daar blijkt te liggen bij één situatie in de wereld, namelijk Gaza en Israël”, aldus Martens. De VVD diende een motie in waarin Dijkgraaf wordt opgeroepen voor het zomerreces nog richtinggevende kaders op te stellen ten aanzien van de samenstelling en invulling van deze commissies. Minister Dijkgraaf heeft deze motie ontraden. “Ik vind het voor de hand liggend dat de instellingen de door mij gegeven uitgangspunten ook betrekken bij de samenstelling en de invulling van hun ethische commissies. Maar hoe ze dat doen, blijft in mijn ogen een eigen verantwoordelijkheid van de instellingen”, aldus de minister.
Wetgevingsoverleg (inclusief verslag)
Artikel HOP/U-Today
Artikel ScienceGuide
Kabinet verkent mogelijkheden Nederlandse AI-faciliteit
Het kabinet werkt aan een verkenning naar nut en noodzaak van een AI-faciliteit. Dat valt te lezen in een brief van minister Adriaansens, mede namens minister Dijkgraaf en staatssecretaris Van Huffelen. In deze verkenning worden op dit moment drie scenario’s uitgewerkt die gaan over de vraag hoe Nederland het beste de toegang tot rekenkracht en daarmee het versterken van het AI-ecosysteem kan vormgeven. De scenario’s richten zich op 1) het gebruiken van bestaande middelen en instrumenten; 2) meer investeringen in Europese AI-fabrieken (EuroHPC); en 3) het starten van een AI-fabriek in Nederland. Per scenario brengen de betrokken ministeries momenteel de meerwaarde en haalbaarheid in kaart. Adriaansens hoopt de verkenning dit najaar af te kunnen ronden. “Hiermee is deze verkenning naar verwachting tijdig gereed om te kunnen anticiperen op de te verwachten calls vanuit EuroHPC.”
Kamerbrief minister Adriaansens
Adriaansens presenteert agenda voor Cybersecurity Technologies
Minister Adriaansens heeft de agenda voor Cybersecurity Technologies gepresenteerd. De agenda beschrijft het belang van cybersecuritytechnologieën in een voortdurend digitaliserende samenleving en snel veranderend cyberdreigingslandschap. Ook wordt het nationale en internationale speelveld beschreven, inclusief de kansen en uitdagingen voor het opschalen en ontwikkelen van cybersecuritytechnologieën in Nederland. De agenda is onderdeel van de Nationale Technologiestrategie (NTS), waarin het kabinet tien prioritaire sleuteltechnologieën heeft vastgesteld. Alle prioritaire sleuteltechnologieën worden uitgewerkt in dergelijke agenda’s.
Kamerbrief minister Adriaansens
Agenda Cybersecurity Technologies
De Nationale Technologiestrategie
Rathenau Instituut: Nu is het moment om na te denken over kansen en risico’s van kwantumtechnologie
Er zijn nu stappen nodig om te zorgen dat kwantumtechnologie in de toekomst voor de goede dingen gaat worden ingezet. Dat stelt het Rathenau Instituut na een expertbijeenkomst van Rathenau en het Centre for Quantum & Society. De technologie bevindt zich grotendeels nog in de ontwikkelfase, maar kan naar verwachting een grote impact op de samenleving krijgen. Daarom stellen de experts dat dit de kans biedt om nu alvast na te denken over de kansen en risico’s van de technologie. Tijdens de bijeenkomst zijn diverse kwesties besproken. Drie daarvan wil de groep experts komende tijd centraal stellen: politieke urgentie, missiegedreven innovatie en publieke betrokkenheid.
Artikel Rathenau Instituut
OOV doet aanbevelingen voor vertrouwenswaardig onderzoek
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OOV) heeft het rapport ‘vertrouwenswaardig onderzoek in het publiek belang’ gepubliceerd. In het rapport wordt onder andere bestudeerd wat het publiek belang is van onderzoek, wat maakt dat onderzoeksinstanties het vertrouwen van het publiek wel of niet waard zijn en wat burgers, politici en bestuurders van effectieve en relevante onderzoeksinstanties verwachten. “Vertrouwen is van cruciaal belang voor onderzoeksorganisaties, zeker in tijden van onzekerheid, nepnieuws en wantrouwen. Vertrouwen vergroot de kans op effectiviteit en opvolging. Niemand is gebaat bij een onderzoek onderin een bureaulade”, stelt OOV-voorzitter Chris van Dam. “De studie biedt geen pasklare antwoorden voor het doen van vertrouwenswaardig onderzoek, omdat die er simpelweg niet zijn. Er is wel een hoofdlijn te ontwaren: het verdiepen van betrokkenheid en het aangaan van interactie met de omgeving. Die kunnen bijdragen aan onafhankelijkheid, transparantie, betrouwbaarheid en bekwaamheid. Ze hoeven er niet ten koste van te gaan”, zo valt te lezen.
Publicatie OOV
Analyse: R&D-investeringen jagen groei productiviteit niet altijd aan
De afgelopen twintig jaar is de productiviteitsgroei gedaald, terwijl innovatieve investeringen sterk zijn toegenomen. In een analyse in ESB onderzoekt econoom Maarten de Ridder hoe het kan dat hoge R&D-investeringen niet hebben geleid tot hogere productiviteitsgroei. De Ridder doet een aantal aanbevelingen over hoe innovatiebeleid het maatschappelijk rendement van R&D-investeringen kan aanjagen. “Om de maatschappelijke kwaliteit van innovaties te verbeteren, zou effectief overheidsbeleid zich dus niet alleen op de kwantiteit moeten richten”, stelt de Ridder .”In de praktijk betekent dit dat overheidssteun niet voor procesinnovatie moet worden gebruikt, en dat de overheid haar steun voor fundamenteel onderzoek zou kunnen vergroten, bijvoorbeeld door meer financiering beschikbaar te stellen via het Nationaal Groeifonds en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).” Verder stelt De Ridder dat overheidsbeleid een duidelijke rol zou moeten hebben in het bestrijden van de concentratie van R&D in grote bedrijven. Ook mag het bevorderen van groei niet het enige doel van innovatiebeleid zijn. Zo is de ondersteuning van de overgang naar klimaatneutrale productieprocessen ‘minstens even belangrijk’.
Publicatie ESB
TNO roept nieuw kabinet op om te werken aan langetermijnvisie innovatie
Het Nederlandse innovatiebeleid moet op de schop. Dat stelt CEO van TNO Tjark Tjin-A-Tsoi in een artikel van TNO over de samenwerkingen met Japan en Zuid-Korea. Volgens Tjin-A-Tsoi kan Nederland veel leren van de landen. “In Japan en Zuid-Korea zijn het de industrieën die de innovatie aanzwengelen, waarbij de overheid faciliteert door gefocust met de industrie samen te werken om bijvoorbeeld de juiste infrastructuur en voorwaarden te creëren”, stelt Tsin-A-Tsoi. Hij roept het nieuwe kabinet op om vanuit een langetermijnvisie op innovatie te gaan werken. “Willen wij in Nederland vol meegaan in de ontwikkeling van semicon, quantum, integrated photonics, AI, en biotech? Laten we daar dan heel gericht en substantieel in investeren. Niet één jaar, niet twee jaar, maar tien, twintig jaar. In infrastructuur, in het opleiden van mensen, in projecten, het financieren van start-ups en scale-ups. Wij kunnen in Nederland veel meer doen om die innovatieketen echt succesvol te maken. Als keten dus."
Artikel TNO
TNO ontwikkelt detectiesysteem voor bescherming onderzeese infrastructuur
TNO heeft een methode ontwikkeld om maritiem verkeer dat zich in de buurt van de onderzeese infrastructuur bevindt automatisch te detecteren. Hiervoor worden niet in gebruik zijnde glasvezels in glasvezelkabels – zogenoemde ‘dark fibers’ – gebruikt als sensor om trillingen van bijvoorbeeld schepen op te vangen en te lokaliseren. De methode kan toegepast worden om bijvoorbeeld kabels en pijpleidingen te monitoren om schade, al dan niet opzettelijk toegebracht, te voorkomen. TNO verwacht dat de techniek een belangrijke bijdrage kan leveren aan de veiligheid in de Noordzee.
Nieuwsbericht TNO
